آشنایی با ساختار معده
معده عضوی مهم است که عملکرد گوارشی و تغذیه ای دارد.معده غذا را در خود جمع می کند و باعث آسانی هضم و جذب غذا می شود و علاوه بر آن در تنظیم اشتها نیز نقش دارد.
معده پرعروق ترین قسمت دستگاه گوارش می باشد.مقدار خونی که به معده می رسد و میزان گستردگی شبکه عروقی آن بسیار قابل توجه است.
معده غذا را انبار می کند و با مکانیسم های مختلف حرکتی و ترشحی برای هضم آماده می کند.
هورمون های مختلفی در معده ساخته می شوند.لپتین به عنوان هورمون سیری و گرلین به عنوان هورمون گرسنگی ازجمله این موارد هستند.
کلیات سرطان معده
سرطان معده چهارمین سرطان شایع و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان به شمار می رود.به طور کلی این سرطان بیشتر در افراد سالخورده دیده می شود،اما به این معنا نیست که در جوانان هرگز رخ نمی دهد.
این بیماری در طبقات پایین اقتصادی – اجتماعی بیشتر دیده می شود.
عوامل موثر در ایجاد سرطان معده
عوامل محیطی و تغذیه ای ، استعداد ژنتیکی و سابقه خانوادگی و … در پیدایش سرطان معده موثر هستند.
رژیم های غذایی پر نشاسته و شور و همینطور استفاده از مواد غذایی کنسرو شده در پیدایش سرطان معده موثر می باشد.
مصرف سیگار و الکل نیز یک عامل خطر مهم در ایجاد سرطان معده می باشند.
وجود زخم معده و همینطور وجود عفونت معده با هلیکوباکتر پیلوری نیز در ایجاد سرطان معده موثر می باشد.
علائم سرطان معده
شایعترین علائم این بیماری عبارتند از:کاهش وزن ،کاهش اشتها ،سیری زودرس ،درد شکم ،تهوع و استفراغ ،نفخ شکم ،کم خونی و خونریزی آشکار و مخفی گوارشی.
تشخیص و درمان
در مواردی که پزشک به این بیماری مشکوک می شود از اقدامات تشخیصی مختلفی مثل آندوسکوپی برای تایید آن استفاده می کند.پس از تایید این بیماری، از جراحی و شیمی درمانی بسته به شرایط برای درمان سرطان معده استفاده می شود.
سوالات متداول
در بعضی شرایط خاص،سوءهاضمه علامت بسیار جدی است و نیازمند انجام اقدامات تشخیصی توسط پزشک داخلی گوارش می باشد.بنابراین استفاده خودسرانه و طولانی از این داروها امر منطقی و درست نمی باشد.
٣ دسته از بیماران باید جهت انجام آندوسکوپی سریعا به پزشک مراجعه کنند:
١) بیماران بالای ٤٥ سال که اخیرا دچار سوءهاضمه شده اند.
٢) بیماران مبتلا به سوءهاضمه که علائم خطر دارند مثل:کاهش وزن ،استفراغ مکرر ،گیر کردن غذا در حین بلع ،خونریزی گوارشی ،کم خونی.
٣) بیماران مبتلا به سوء هاضمه با سابقه خانوادگی سرطان معده.
خونریزی آهسته و کم از ضایعات معده باعث سیاه شدن رنگ مدفوع (ملنا) می شود که یافته بسیار مهمی است ودر صورت وجود این مشکل باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا اندوسکوپی انجام شود.
بله.بعضی از غذاها مثل اسفناج و بعضی از داروها مثل قرص آهن باعث ملنا (سياه شدن مدفوع) می شوند.
بعد از تایید تشخیص سرطان معده (کانسر معده) توسط آندوسکوپی و نمونه برداری (بیوپسی) باید به این سوال جواب داد که بیماری به معده محدود است یا به نقاط دیگر بدن انتشار داده است.یکی از کارهای مهم برای پاسخ به این سوال انجام سی تی اسکن شکم و لگن و قفسه صدری می باشد.
شیمی درمانی قبل از جراحی، در موارد خاصی از سرطان معده و به تشخیص متخصص اونکولوژی انجام می شود.
میزان برداشت معده در حین جراحی بستگی به محل تومور معده دارد.در بعضی موارد جراح باید همه معده را بردارد و در بعضی موارد بخشی از معده بیمار برداشته می شود.
این جراحی هم به صورت باز و هم به صورت بسته (لاپاراسکوپی) انجام می شود.
بعد از جراحی و بر اساس جواب پاتولوژی (بررسی آزمایشگاهی تومور معده) و با نظر متخصص اونکولوژی برای انجام شیمی درمانی تصمیم گیری می شود.
این جراحی مانند همه جراحی ها می تواند برای بیمار عوارضی داشته باشد.
مهمترین مشکل بعد از جراحی، نشت از محل بازسازی دستگاه گوارش بعد از حذف معده می باشد.
عفونت زخم،مشکلات تنفسی و مشکلات قلبی عروقی در دوره بستری و مشکلات تغذیه ای بعد از آن از جمله مواردی هستند که می توانند بیماران را درگیر کنند.